Kediler İçin Sağlıklı Sebzeler Nelerdir?

Selam! Kedi beslenmesi üzerine bir yazıyla daha karşınızdayım. Beni instagram’dan takip ediyorsanız son zamanlar  oldukça aktifim ve ev yapımı kedi maması tarifleriyle uğraşıyorum, oradan paylaşıyorum. İlerleyen dönemlerde zaten tariflerimi yazı haline dönüştürüp bloga da ekleyeceğim. Şimdi size bu tariflerde neden sebze kullandığımı ve sebzeleri nasıl seçtiğimi anlatmak istiyorum. Gelin bakalım kediler için sağlık sebzeler nelerdir? Kediler sebze yemeli midir?

Kediler Sebze Yer Mi?

Öncelikle kediler zorunlu etobur canlılardır ve yaşamak için et yemeye ihtiyaç duyarlar. Kedilerin öncelikli besin kaynağı gerçek, taze et olmalıdır. Kedilerin beslenme düzeninde sadece çok az bir miktar sebzeye ve tahıla yer vardır.  Mesela, tavşan ya da fare avlayan bir kedi, onları yerken midelerindeki sebzeleri ve tahılları da yemiş oluyor. Tabii bu sebzeler, tahıllar bir miktar sindirilmiş oluyor. Dolayısıyla bir miktar  sebze ve tahılın beslenmelerinde yeri var. Kısıtlı ve kontrollü bir oranda kedinizin beslenme düzenine bazı sebzeleri katmak ise faydalı olabilir. Siz yine de daha önce kullanmadığınız herhangi bir sebzeyi kedinize vermeden önce veteriner hekiminize danışın.  Kedilerin beslenme temelleri hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz buraya.  Peki sebzelerin kedilere faydaları neler olur?

• Bol bol vitamin ve mineral almasını sağlar
• Bağışıklık sistemini güçlendirir
• Yaşlanmanın etkilerini azaltabilir
• Kilo kontrolüne yardımcı olur

Açıkçası ben zararsız olduğuna emin olduğum sebzeleri mamalarına küçük miktarlarda karıştırmakta tereddüt etmiyorum kediler doğal hayatlarında da  az bir miktar sebze tükettiklerini biliyoruz.

Kediler Ne Kadar Sebze Yemelidir?

Kedi beslenmesi konusunda benim tercihim; bol bol taze et kullanmak ve küçük miktarlarda faydalı sebzeler eklemek. Bu küçük miktar nedir derseniz, hazırladığım bir mamada en az yüzde 85 hayvansal ürün, en fazla yüzde 15 sebze kullanıyorum ve her zaman da sebze kullanmıyorum. Bazen hiç sebzesiz yapıyorum.

Artık yaş mama satın almayı da bıraktım bu arada çünkü neredeyse hepsi ÇÖP! İçeriklerinde gerçek et miktarı tam olarak yazmıyor. Et ve et türevleri yazıyor. Et türevi de neyse artık. Zibilyon tane tahıl yazıyor. 50 gramı 5 lira ama içinde en fazla yüzde 4 et var. En fazla! Pardon da 700 gram gerçek tavuk ciğerini geçen gün 4 liraya, 250 gram tavuk göğüsü 5 liraya aldım. Dolayısıyla eğer evde hazırlayacak vaktiniz varsa hazır yaş mama almak mantıksız. Hem içinde neredeyse hiç et yok, hem bir sürü ne olduğu belli olmayan içerik var hem de çok pahalı. Şimdi kendi yaş mamamı kendim yapıyorum. Oh, mis. Mama yaparken genellikle tercih ettiğim sebzeleri de sizinle paylaşmak istedim.

Kediler İçin Faydalı Sebzeler Nelerdir?

Öncelikle bazı sebze ve meyveler bizler için çok sağlıklı olmasına rağmen kedilerde toksik etki gösterebilir. Yanlış bir sebze kullanımı kedinizin zehirlenmesine sebep olabilir. Böyle bir durumla karşılaşmamak için ben öncelikle ASPCA (American Society for the Prevention of Cruelty to Animals)’ın sitesinden o sebzeyi araştırıyorum. Site İngilizce olmasına rağmen İngilizce bilmeden de çok rahatlıkla kullanabilirsiniz hatta bir tanesine birlikte bakalım şimdi. Diyelim ki, kabak kediler için zehirli bir etki gösteriyor mu, onu merak ediyoruz.

Google’a gidip çeviri kısmından kabağın İngilizcesine bakıyorum; zucchini.

ASPCA’ın sitesinde arama kısmına ”is zucchini toxic for cats” yazıyorum.

Karşıma şöyle bir ekran çıkıyor;

Kabağın bitkisel kökeni yazıyor. Bir de köpekler, kediler ve atlar için zehirli olup olmadığı.

Non-toxic → Zehirli Değil, Toxic → Zehirli demek oluyor.

Kabak örneğine baktığımızda kabak, atlar, köpekler ve kediler için zehirli olmayan, güvenilir bir sebze. İlk araştırmam bu oluyor ya da evime herhangi bir çiçek alacağım zaman da bu şekilde araştırıyorum çünkü kediler için zehirli olabilecek bir çiçeği Suzi’nin yakınlarında tutmak istemem. Sizlere de böyle yapmanızı tavsiye ederim.

Bir noktayı daha belirteyim, zehirli değil demek faydalı demek değildir. Örneğin, buğday da kediler için zehirli değil ama sindirilmesi zor bir tahıl ve toksik değil diye hazırladığım her mamayı buğdayla doldurmuyorum. Dolayısıyla daha çok yabancı kaynaklı siteler olmak üzere bir çok yerde okuyup araştırıp, denenmiş, faydalı etkileri gözlemlenmiş sebzeleri kullanmayı tercih ediyorum.  Şimdi size kendi kullandığım bazı sebzeleri örnek vermek istiyorum;

• Havuç

Havuç, kediler için toksik olmayan zararsız bir sebzedir. Pişirilmiş olarak verilmesi uygundur çünkü pişmemiş hali çok fazla liflidir ve sindirim sorununa sebep olabilir. Pişmiş, rendelenmiş ya da püre halinde kullanılabilir.

Havuç tam bir A vitamini deposudur. A vitamini, kedinizin göz sağlığını destekler. Katarakt gibi bazı göz hastalıklarının iyileşmesinde faydası olabilir. Havuç aynı zamanda beta karoten kaynağıdır. Beta karoten, insalarda karaciğer yardımıyla A vitaminine dönüştürülür ancak kedilerde beta karotenin çok az bir kısmı A vitaminine dönüştürülür. Çoğunluğu, büyümü ve hücre yenilenmesi için saklanır. Dolayısıyla yavru kedilerin beslenme düzenine minik miktarlarda pişmiş havuç eklemek onların gelişimi için faydalı olabilir. Ayrıca, pişmiş havuçtaki lif miktarı kedinizin sindirim fonksiyonlarının çalışmasına yardımcı olur. Kaynak

Havuçla ilgili ben bir hata yapmıştım yalnız, onu da sizinle paylaşayım da siz de yapmayın. Havucu ciğerli bir mama tarifinde kullandım ama ciğerin de havucun da A vitamini deposu olmasına dikkat etmemişim. Herhangi bir sorun yaşamadım zaten toplam 2, 3 günde 100 gram falan yedi o mamadan ama yine de dikkatli olmakta fayda var. Kedilerde, fazla A vitamini yüklemesi A vitamini toksilozuna sebep olabiliyormuş yani A vitamini zehirlenmesi. Bu sadece havuçla ciğeri karıştırırsanız başınıza gelir diye düşünmeyin ya da havuçla ciğeri aynı anda yedi aha zehiiir değil 😀 Sürekli olarak bol miktarda ciğer vermek de aynı soruna sebep olabilir. Başımıza böyle bir şey gelmedi ama bir dahaki sefere yaptığım mamada iki A vitamini deposunu birlikte kullanmam. Sadece gerek olmadığı için. Yoksa yediği 50 gram ciğerin içindeki ekstra 2 gram havuçla zehirlenmez. Yine de dikkatli olmakta fayda olduğu için sizinle de paylaşmak istedim.

Bir de kedinize günlük olarak verdiğiniz yiyecekler hep hafızanızda olsun. Eğer herhangi bir rahatsızlık yaşarsanız bunları veterinerinize aktarmak onların size yardımcı olmasını kolaylaştırır. Veteriner demişken de tekrar edeyim, kedinizin beslenme düzenine farklı bir yiyecek katmadan önce de lütfen veteriner hekiminizin görünüşünü alın.

• Ispanak

Ispanak, kediler için toksik etkisi olmayan bir sebzedir. Düşük kalorilidir, bir çok vitamin ve minerali içerir. Aynı zamanda sindirim kanalını destekleyici glikokliserolipidler içerir, sindirim sistemini olası iltihaplardan korur ve bağışıklık sistemini güçlendirir.

Ancak, üriner veya böbrek problemi olan kediler sıklıkla ıspanak tüketmemeli çünkü kalsiyum oksalat içerir ve bu idrar yolunda kristallerin oluşumuna katkıda bulunabilir. Dolayısıyla ben genel olarak kısır erkek kedilerde ıspanak sebzesini hiç kullanmamayı tercih ederim çünkü zaten bu hastalığa meyilli oluyorlar. Neden ekstra bir faktör daha ekleyeyim ki? Diğer kediler içinse düzenli olarak değil ara ara tercih edebileceğim sebze.

• Bezelye

Bezelye, B1, C ve K vitaminlerini içerir. Aynı zamanda lifli bir yapıya sahiptir. Taze veya dondurulmuş bezelyeyi pişmiş olarak kullanabilirsiniz ancak ilk tercihiniz taze olanı haşlamak olsun. Bezelye, kedinizin sindirim sistemine faydalı olabilir. Özellikle kabızlık sorunu yaşayan kedilerde bir miktar kullanılabilir. Ancak fazla miktarda kullanılması, kusma ve ishale sebep olabilir. Bu uyarıları da yapayım da kabız kediye bezelye kasesini dayayanlar olmasın 😀 Bir de dikkat ettiyseniz, bazı hazır kedi mamalarının da içinde bezelye bulunur. Şeker hastalığı yaşayan kedilere de özellikle tavsiye ediliyor. Bir sebze kullanmak isterseniz, bezelye güvenilir bir sebzedir.

• Brokoli

Brokoli de pişmiş olarak kullanılabilecek bir sebzedir. Bol miktarda antioksidan içerir. Kedinizin kanserden korunmasına faydası olabilir. Lifli bir yapıya sahiptir. Bol miktarda vitamin ve mineral içerir. Bunlar arasında  C, E, A, K B6, B2 vitaminleri bulunur. Bağışıklık sistemini destekler. Ayrıca magnezyum, fosfor, potasyum, demir, çinko, selenyum da içerir. Brokolinin antihistaminik etkisi de vardır, alerjik durumlarda tercih edilebilir. Bir de kedinizin midesinde biriken tüyleri çıkartmasına faydası olur. Fazla miktarda kullanılması kusmaya veya sindirim problemlerine sebep olabilir.

• Balkabağı

Balkabağı kediler için oldukça faydalı bir sebzedir. Özellikle sindirim sistemi sorunu olan kedilerde tercih edilebilir. Hatta Nd’nin balkabaklı bir kedi maması serisi var. Bu serinin incelemesinde balkabağının kediler için faydalarından ayrıntılı olarak bahsetmiştim. Okumak için buraya.

Okumak için gitmeyenlere sadece o kısımı copy-paste yapayım <3 Siz yine de o yazıyı da okuyun ama kuru mama seçiminizde faydası olur.

• Balkabağı, protein, karbonhidrat ve lif kaynağı
• Balkabağı çekirdekleri, kukurbitin denilen bir madde içeriyor ve bu madde bağırsak parazitlerine direkt olarak etki ediyor.
• Balkabağının lif oranı çok yüksek, bu yüksek lif oranı sayesinde sindirimi yavaşlatır ve suyu emerek ishalin önlenmesine yardımcı olur.
• Balkabağı ayrıca, yine yüksek lif ve su oranı sayesinde kabızlığa da yardımcı olur.
• Balkabağı, yoğun ”tokluk hissi” verir. Yüksek lif oranı, az kalori tüketse bile kediniz fazlasıyla tok hissedecektir. Yani dombili kediler için harika bir özellik 🙂
• Balkabağı, sindirimi yavaşlattığı için, az önce bahsettiğimiz tokluk hissi, uzun süre devam eder.
• Balkabağı, yüksek oranda A vitamini içerir ( Görme sağlığı)
• Balkabağı, yüksek oranda C vitamini içerir ( Bağışıklık sistemini güçlendirir, eklem sorunu olan hayvanlar için ekstra önemli)
• Balkabağı, yüksek oranda anti-oksidan içerir ( Yaşlanma sürecini yavaşlatır)
• Balkabağının içerdiği Çinko, kedinizin deri ve tüy sağlığı için önemli
• Balkabağının içindeki yağların, idrar sağlığını desteklediğine inanılıyor. İdrarını tutamayan hayvanları için özellikle öneriliyor.
• Ayrıca, yine içerdiği lifler sayesinde tüy topağı oluşumuna da engel oluyor. Lifler, sindirimi yavaşlattığı için kedinizin tüyleri dışkı yoluyla çıkartmasına yardımcı oluyor.

• Kabak

Kabak, C vitamini açısından oldukça zengin bir sebzedir. Aynı zamanda A vitamini, B-6 vitamini, magnezyum, potasyum ve manganez içerir. Yine lifli bir sebzedir. Bir çok kedinin diyet menüsünde yer alır. Kilo verme aşamasında yardımcı olabilir ve  kardiyovasküler hastalıklara karşı kedinizi korumanızda yardımcı olur.

• Yeşil Fasulye

Yeşil fasulye çok lifli bir yapıya sahiptir. Özellikle kediniz kiloluysa bu sebzeyi tercih edebilirsiniz, kilo vermesi sırasında size yardımcı olacaktır. Aynı zamanda yeşil fasulye, demir, magnezyum, kalsiyum ve B6 vitamini içerir.

• Patates

Patates, kedilere sadece pişmiş olarak verilmelidir. Çiğ patates kediler için toksik etkisi olan bir alkaloid içerir. Pişerken ısı ile bu toksik etki kaybolur. Pişirmek dediğim de haşlamak bu arada, çocuğa patates kızartması falan vermeyin 🙂 Patates yine lifli bir sebzedir, sindirim sistemine yardımcı olabilir. İshal sorununuz varsa veterinerler ufak miktarlarda tavsiye edebiliyorlar (mamasının içine bir çay kaşığı patates püresi gibi)

Patates, bitkisel protein, potasyum, B ve C vitaminleri içerir. Aynı zamanda bol miktarda da karbonhidrat içerir. Kedinizin beslenme düzeninizde sürekli olarak olması tavsiye edilmez çünkü kedinizin kilo almasına sebep olabilir.

Kendi tercih ettiğim sebzeleri yukarıda listeledim. İlerleyen zamanlarda belki ikinci bir liste daha yaparız.

Kediler İçin Sebzeleri Nasıl Kullanmalıyız?

Ben, bütün sebzeleri pişmiş ve püre haline getirilmiş olarak kullanıyorum. Size de bu şekilde kullanmanızı öneririm ancak öldürecek kadar haşlamayın ve mümkünse haşlama suyunu da mamanıza ekleyin. Bir de yine yazayım sebzeleri yaptığım yaş mamalarda yüzde 15’ten fazla olmayacak şekilde kullanmaya çalışıyorum çünkü kedilerin beslenmesinin ana iki faktörü protein ve yağdır, karbonhidratlar değil. Yalnız sebze oranı yüzde 15 olmadı, yüzde 20 oldu ya da yüzde 10 oldu çok kritik farklar değil genel bir denge yakalamaya çalışmanız yeterlidir. Sadece insanlar için yemek yapmaya alışık olduğumuz için ” ne kadar sebze o kadar iyi” mantığına kaymayın diye yineliyorum.

Bir kaç uyarı daha yaparak bu yazıyı kapatmak istiyorum. Öncelikle, bu sebzeler birer ilaç değildir. Örneğin ishal olan bir kediyi patates püresi ile iyileştiremezsiniz çünkü ishalin sebebini bilemezsiniz. Veterinere gitmeniz ve gerekli tedaviyi uygulamanız gerekir. Ardından veterinerinize danışarak önerirse kullanabilirsiniz. Özellikle kedinizin bilinen bir hastalığı varsa lütfen beslenmesi konusunda daha hassas davranın. Ben daha iyisine ulaşabilmek adına belirli oranlarda, yaş mamaların içinde sebze kullanıyorum. Şu anda hala beslenmemizin ana kaynağı kuru mama ve haftada bir kaç kere 1 öğün yaş mama. ( Güncelleme: Beslenme düzenimiz artık değişiyor ve temelli ev mamasına geçiyoruz. Ev yapımı pişmiş mama ile dengeli beslenme için buraya) Sizlere de boş yere çöp yaş mamalara para vermemeniz için evde yaş mama yaparken kullanabileceğiniz bir kaç sebze önermek istedim. Umarım faydalı olabilmişimdir. ( Eğer faydalı olabildiysem bir yorum yazmanız, kalp atmanız beni çok mutlu eder!)

Bu arada sizin kullandığınız ve tavsiye edeceğiniz farklı sebzeler var mı? Yorumlar kısmına yazarsanız hepimiz faydalanalım!

Kediyle kalın <3