Kedi İle Otobüs Yolculuğu – Şehirler Arası Kedi Taşıma

Merhaba sevgili hayvan severler. Sizlere, kedi ile otobüs yolculuğu nasıl yapılır, daha doğrusu yapılır mı? konulu bir yazı hazırladım. Neredeyse bütün otobüs firmalarıyla konuşup güzel bir analiz çıkarttım. Sonuçtan pek memnun kalmasam da kedi ile otobüs yolculuğu yapmayı düşünenler için aydınlatıcı olacağını düşünüyorum. Aslında, yaz başında yazsam daha fazla insanın işine yarayabilirdi ama ancak fırsat bulabildim…

10 ocak 2020 editi: Zafer bizim, bu yazının sonunda hazırladığımız ve 1 senedir gönderdiğimiz dilekçeler sayesinde artık otobüslerde insanların yanında evcil hayvanlar olması serbest!!! Resmi gazetede yayınlanan yönetmelik değişikliğine buradan ulaşabilirsiniz. Artık aşağıda yazılan sorunların hiçbirisi yok!

Kedi İle Otobüs Yolculuğu Yapılır Mı?

Öncelikle, kediniz ile mümkün oldukça uzun yolculuklara çıkmamaya çalışın. Seyahat, kediniz için tahmin ettiğinizden çok daha zor ve stresli bir durum. Özellikle yazları, birçok kedi sahibi tatile gidiyor ve kedisini de yanında götürmek istiyor. Eğer tatiliniz 1 hafta , 10 gün gibi kısa süreliyse ve siz yokken kedinizle ilgilenebilecek birileri varsa kedinizle yolculuğa çıkmamanızı tavsiye ederim. Eğer durumunuz daha farklıysa ve kedinizle şehirler arası seyahat etmek zorundaysanız, aklınızdan da otobüs fikri geçiyorsa, gelin bakalım Türkiye’deki otobüs firmalarının hayvan taşıma politikaları nasıl?

Bok gibi.

Evet, Türkiye’de otobüs firmalarının evcil hayvan taşıma politikaları bok gibi. Yazıya hazırlanırken, bir çok otobüs firmasından konu ile bilgi aldım. Yaklaşım tarzları, konuya bakış açıları beni şoke etti. Kendimi, saksıdaki çiçeği çalınan teyze gibi hissettim; Ne diyeceğimi bilemedim, inanamadım.

Aslında, bu konuda asıl kızılması, tepki koyulması gereken yer otobüs firmaları değil, bizzat Ulaştırma Bakanlığı çünkü firmalar, Bakanlığın Karayolu Taşıma Yönetmeliği‘ne uymak zorundalar. Birebir de uyuyorlar. Yönetmelik 2018 yılının ocak ayında güncellenmiş ama evcil hayvan taşınması konusunda herhangi bir düzenlemeye gitmeye ihtiyaç duymamışlar.

Yöntemelik, bu konuda diyor ki; ”Özel kafeslerinde kedi, köpek ve kuş gibi evcil hayvanlar bagaj taşımaya mahsus bölümlerde taşınabilir. Taşıtın içinde yolcularla birlikte canlı hayvan taşınamaz. Gerekli hallerde, yolcu alınmaksızın evcil hayvanların taşıtın içinde taşınabileceği özel sefer ve servisler düzenlenebilir. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine 2 uyarma verilir.” Yani, firma yetkilisi size ”yassak kardeşim yassak” derken bunu kast ediyor. Ben yönetmeliğin böyle olduğunu bilmiyordum. En azından evcil hayvanlar için bir esneklik olduğunu düşünmüştüm.

Kedi Taşıyan Otobüs Firmaları

Ulusoy, Kamil Koç, Anadolu Seyahat, Nilüfer gibi büyük otobüs firmalarını tek tek aradım. Hepsine, aynı soruları sordum ve benzer cevaplar aldım. Neler sordum, ne cevaplar aldım madde madde yazacağım. Baştan sona diyaloğu duymak daha açıklayıcı olacaktır diye düşünüyorum.

Kedi İle Otobüs Yolculuğu Yapmak

• Kedim ile otobüs içerisinde seyahat edebilir miyim?

Hayır, evcil hayvanlar sadece bagaj kısmında, kendi taşıma kabında ve uyutulmuş halde kabul ediliyor.

( Bazı firmalar yarı uyutulmuş olarak da kabul ettiklerini söyledi.)

(Uyutma ve sakinleştirme ile ilgili yazı kısa sürede eklenecek, buraya link bırakacağım.)

• Yanımdaki koltuğun da bilet fiyatını ödesem, yanıma alamaz mıyım?

Hayır, otobüs içerisine canlı hayvan sokmak yasak, alamazsınız. Sadece, bagaja kabul edebiliriz.

• Bagaj kısmında seyahati için ekstra ücret ödemeli miyim?

Hayır, gerek yok.

• Peki, kedim bagaj kısımında valizlerin arasında mı olacak, ayrı havalandırmalı, klimalı bir bölme var mı?

Hayvanlar için ayrı bir bölme yok, havalandırma yok. Valizlerle birlikte durur.

• Havalandırma yoksa havasız kalır. Ölme ihtimali çok yüksek ??

Firmamız bu konuda hiçbir sorumluluk üstlenmez. Karar ve sorumluluk size ait.

• Otobüste evcil hayvan olduğu kaptana bildiriliyor mu? Hayvanın havalandırılması için ekstra mola ekleniyor mu?

Hayır, ekstra mola olmaz. Standart güzergahta standart molalarını verir.

• Yolculuk yapmaya karar verirsek, kimlik kartını getirmeli miyiz? Aşılarını kontrol ediyor musunuz?

Hayır.

Firmalarla aramda geçen diyalog bu şekilde. Yani otobüse kedi alan firma diye bir şey yok. Harika değil mi? Tamamen ”Bize ne, alamayız, yapamayız, şartlar bu, keyfiniz bilir.” diyorlar çünkü biliyorlar, bir çok insanın maddi durumu otobüsle seyahat etmekten daha fazlasını karşılamaya yetmiyor. Mecburen o arabaya binecekler. Bunu kullanıyorlar…

Bagajda Kedi Taşıma

Şimdi, belki bazılarınız ”Firmalar ne yapsın? Yönetmelik böyle…” diye düşünüyordur ama öyle değil. Firmaların da işgüzarlığı var. Yönetmelik araca alma diyor ama bagajda ölüme terk et demiyor. Evcil hayvanları valizlerin yanına tep demiyor! Kedi ile otobüs yolculuğu yapmayı isteseler kolaylaştırabilirler. Aracın içine alamıyorlarsa da pek ala bagaj kısmında, küçük de olsa havalandırmalı ve klimalı bir evcil hayvan seyahat bölümü ayarlayabilirler. Seyahat edecek hayvanlardan para da alsınlar zaten hayvan sahiplerinin derdi para vermemek değil ki, evcil hayvanıyla sağlıklı bir seyahat geçirmek.. Bu lüks bir istek değil, bu yaşamsal bir ihtiyaç. O hayvanın havaya ihtiyacı var, nefes almaya ihtiyacı var!

Haberlerde her yaz görüyoruz, bagajlarda sıcaktan, havasızlıktan ölen onlarca canlı oluyor ve emin olun çok azı haberlere çıkıyor.. Kim bilir, kaç hayvan araba bagajlarında, sıcaktan ve havasızlıktan ölüyordur…Ne yazık ki burası Türkiye, hiç kimse mecbur kalmadıkça hizmet etmez. Yönetmelikte onlara madde madde söylenmedikçe hiçbir firma, insanların, hayvanların iyiliği için kılını kıpırdatmaz. Yasalara göre araca alamayız deyip, bagaja tepmeyi tercih ediyorlar…

Otobüste Kedi Taşıma

Yukarıda bahsettiğim koşullardan dolayı, kedi ile otobüs yolculuğu yapmamanızı tavsiye ediyorum çünkü bagajda sıcaktan ve havasızlıktan ölme ihtimali çok çok yüksek. Belki daha önce, bagajda yolculuk yapmış ve ölmemiş canlar vardır ama bu tamamen şans. Böyle bir riski göze almayın… Şimdi diyorsunuz ki ” Peki, biz ne yapalım?” Ben, bu araştırmadan sonra bir kaç arkadaşıma durumdan bahsettim ve bazılarının kedi ile otobüs içinde yolculuk ettiğini duydum.

Hemen sordum, ”Yönetmeliğe göre yasak, firmalar izin vermiyor. Nasıl yaptın?”

Bir tanesi, seyahatten önce muavini bulmuş ve yalvar yakar kabul ettirmiş arabaya sokmayı, kedi taşıma çantasının üstüne hırka falan kapatıp, herkesten gizli sokmuşlar. Yavru kedi olduğu için yol boyu uyumuş ve kimsenin haberi olmamış.

Bir tanesi ise kedisini veterinerde uyutmuş. Otobüs firmasına hiç söylemeden yine kedi taşıma çantasını sarıp sarmalayıp, gizlice almış içeri.

Açıkçası ben ikincisini yapmaya cesaret edemem. Bir şekilde fark ederlerse, yolculuğum iptal olur, kedim boşu boşuna uyutulmuş olur ve yaşadığım rezillik de cabası olur… Mecbur kalırsam birincisini deneyebilirim. Bilet almadan önce, şoförü ve muavini öğrenip onlardan rica edebilirim. Belki bir miktar para da verilirse kabul edebilirler diye düşünüyorum. Hatta bu şekilde kedisine yolculuk yaptırmış çok kişi vardır. Açıkçası bu durum, seyahat edeceğiniz otogar çalışanlarına, denk geleceğiniz şoföre veya muavine göre değişebilir… Sonuçta şoför ve muavin tamam derse, yolcuların da haberi olmazsa kim ne diyebilir? Riskli ama mecbur kalınırsa denenebilir..

Gizlice sokma durumunda kedinizi uyutmak zorunda kalırsınız çünkü ses çıkartırsa sizi yol kenarında bile indirebilirler hiç belli olmaz. Dediğim gibi burası Türkiye… Uyutma işlemini ise çok mecbur kalmadıkça yapmamanızı öneririm çünkü kedilerin bünyesi için ağır bir işlem. Bir kereliğine narkoz verilen kedilerden bile uyanamayanlar oluyor.. Yani neresinden bakarsanız kedi ile otobüs yolculuğunun oluru yok gibi..

Karalar bağlamayın, şehirler arası uygun fiyatlı yolculuk yapmak için illa ki otobüse binmek zorunda değilsiniz. Başka alternatif yollar da var. Örneğin; Bla Bla Car.

Nedir bu BlaBlaCar?

Kısacası, yolculuk paylaşımıdır BlaBlaCar. Örneğin, ben İstanbul’dan İzmir’e seyahat edeceğim. BlaBlaCar’a girip, yolculuk oluşturuyorum. Kalkış ve varış noktamı, yolculuk saatlerimi bildiriyorum ve arabamda 2 kişilik daha yer olduğunu, 40 tl kadar ücret talep ettiğimi söylüyorum. Siz de yolculuk size uygunsa, profilime girip inceleyip benimle iletişime geçiyorsunuz. Böyle bir yöntemi deneyebilirsiniz. Karşılıklı diyaloğa geçip şartlarda anlaşırsanız (evcil hayvan taşınması, sigara kullanımı vs) birlikte yolculuğa çıkabilirsiniz.. Bu arada sisteme Facebook adresleri de eklenebiliyor. Karşınızdaki kişiye güvenmek için profiline bakabilirsiniz de.. Blablacar reklamı falan diye düşünmeyin sakın, daha kimseden 1 lira almışlığım yok 😀 Sadece alternatif bir yol olarak anlatmak istedim. Bu şekilde kullanabileceğiniz başka platformlar da var. Bir google’a yazmanıza bakar. Bir çok arkadaşım paylaşımlı yolculukla evcil hayvanıyla birlikte seyahat etti.

Kedi ile otobüs yolculuğu yapmak isteyen arkadaşlara umarım faydalı olabilmişimdir. Bu yazımda, pet taşıma şirketlerinden özellikle bahsetmedim çünkü fiyatlar oldukça yüksek. O firmaları ayrıca inceleyip yazacağım. Belki içlerinden uygun fiyatlı bir tane bulabilirim, belli mi olur?

Şimdilik kediyle kalın,

Bir nefesin çok görülmediği bir ülkede, kediyle kalın diyebilmek isterdim ama diyemedim…

GÜNCELLEME:

Yazı sonrası bazı okuyucularımdan ”Yönetmeliğin değiştirilmesi için yapabileceğimiz bir şey var mı?” diye mesajlar aldım ve hayvansever Avukat Aslı TANRIKUT’a konuyu danıştım. Biliyorsunuz kendisiyle hav hukuk miyav diye bir yazı dizisi başlattık. İlk yazımız, evde kedi/köpek beslemek konusundaki yasal haklarımızı buradan okuyabilirsiniz. Yönetmelik ile ilgili ise vatandaş olarak talepte bulunabileceğimizi söyledi ve bizler için bir dilekçe örneği hazırladı. Bu örneği alt kısma yapıştıracağım.

Sizin yapmanız gereken tek şey dilekçenin altına isim, soyisim yazarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na mail atmak ve Cimer’de başvuru oluşturmak.

Biliyorum, birçoğunuz dilekçe hazır olmasına rağmen bununla uğraşmayacak ancak yarın hangimizin evcil hayvanıyla otobüse binmek zorunda kalacağı belli değil. O gün geldiğinde kediniz ya da köpeğiniz bagajda nefessiz kalırken ”Belki o dilekçeyi yollasaydım bir şeyler değişebilirdi.” demek istemiyorsanız lütfen siz de yollayın!

DİLEKÇE

Sayın yetkili;

30295 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 38/6. Maddesi aşağıdaki gibidir;

“Özel kafeslerinde kedi, köpek ve kuş gibi evcil hayvanlar bagaj taşımaya mahsus bölümlerde taşınabilir. Taşıtın içinde yolcularla birlikte canlı hayvan taşınamaz. Gerekli hallerde, yolcu alınmaksızın evcil hayvanların taşıtın içinde taşınabileceği özel sefer ve servisler düzenlenebilir. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine 2 uyarma verilir.”

İlgili yönetmelik maddesi sebebiyle pek çok evcil hayvanın bagajlarda havasızlıktan, sıcaktan ya da soğuktan can verdiği malumunuzdur.

5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun 4/1-ı bendi aşağıdaki gibidir;

“Hayvanları taşıyan ve taşıtanlar onları türüne ve özelliğine uygun ortam ve şartlarda taşımalı, taşıma sırasında beslemeli ve bakımını yapmalıdırlar. “

Bu madde uyarınca hayvanları taşıyanlara TÜRÜNE VE ÖZELLİĞİNE GÖRE UYGUN ORTAM VE ŞARTLARDA TAŞIMA, TAŞIMA SIRASINDA BESLEME VE BAKIM YÜKÜMLÜLÜĞÜ YÜKLENMİŞTİR. Taşıma araçlarının bagaj bölümlerinin ise HİÇBİR CANLIYA UYGUN OLMADIĞINI, TAŞIMA SIRASINDA BESLEME VE BAKIMIN YAPILMADIĞINI SÖYLEMEYE GEREK DAHİ BULUNMAMAKTADIR. Besleme ve bakım yapmanın haricinde hayvanların havasızlıktan, sıcaktan ya da soğuktan can verdiğine yönelik haberler sıklıkla medyanın gündemine de düşmektedir.

Yine Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 7. Maddesi uyarınca gereği olmayacak şekilde bir hayvanın öldürülmesini içeren her kanun ya da buna yol açan her karar yaşama karşı işlenmiş suç kapsamındadır.

Anayasa’nın 124. maddesiyle Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerine kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda yönetmelik çıkarma yetkisi verilmiştir. İdareler bu yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarabilecekleri gibi, kamu hizmetinin daha etkin ve verimli yürütülmesi amacıyla yönetmeliklerde değişiklikler de yapabilirler. Şu haliyle Karayolu Taşıma Yönetmeliği daha üst norm olan Hayvanları Koruma Kanunu ve Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesine aykırıdır.

Yukarıdaki bilgiler ışığında ilgili yönetmelik hükmünün YASAYLA, ULUSLAR ARASI ANLAŞMALARLA VE HATTA İNSAN OLMAKTAN KAYNAKLANAN VİCDANİ YÜKÜMLÜLÜKLERLE ÇELİŞTİĞİ ORTADADIR.

Bu sebeple sayın bakanlığınızdan İLGİLİ YÖNETMELİK HÜKMÜNÜN İNSAN VE CANLI ONURUNA YARAŞIR ŞEKİLDE, EVCİL HAYVANLARIN DA İNSANLARLA EŞİT DERECEDE YAŞAM HAKKINA SAHİP OLDUĞU HUSUSU VE KÖTÜ MUAMELE YASAĞI GÖZETİLEREK DEĞİŞTİRİLMESİNİ TALEP EDERİM.

Altına İsim Soyisim yazarak uab@hs01.kep.tr adresine mail atıyorsunuz.

Buraya tıklayarak da Cimer başvurusu oluşturabilirsiniz.

Cimer’de dilekçe karakter sınırına takılıyor. Aşağıdaki kısaltılmış versiyonu da oraya yapıştırıp yollayabilirsiniz.

DİLEKÇE

Sayın yetkili; 30295 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 38/6. Maddesi uyarınca özel kafeslerinde kedi, köpek ve kuş gibi evcil hayvanlar bagaj taşımaya mahsus bölümlerde taşınabilir. Taşıtın içinde yolcularla birlikte canlı hayvan taşınamaz. İlgili yönetmelik maddesi sebebiyle pek çok evcil hayvanın bagajlarda havasızlıktan, sıcaktan ya da soğuktan can verdiği malumunuzdur.5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun 4/1-ı bendince ;“Hayvanları taşıyan ve taşıtanlar onları türüne ve özelliğine uygun ortam ve şartlarda taşımalı, taşıma sırasında beslemeli ve bakımını yapmalıdırlar. “Bu madde uyarınca hayvanları taşıyanlara TÜRÜNE VE ÖZELLİĞİNE GÖRE UYGUN ORTAM VE ŞARTLARDA TAŞIMA, TAŞIMA SIRASINDA BESLEME VE BAKIM YÜKÜMLÜLÜĞÜ YÜKLENMİŞTİR. Taşıma araçlarının bagaj bölümlerinin ise HİÇBİR CANLIYA UYGUN OLMADIĞINI, TAŞIMA SIRASINDA BESLEME VE BAKIMIN YAPILMADIĞINI SÖYLEMEYE GEREK DAHİ BULUNMAMAKTADIR. Besleme ve bakım yapmanın haricinde hayvanların havasızlıktan, sıcaktan ya da soğuktan can verdiğine yönelik haberler sıklıkla medyanın gündemine de düşmektedir. Yine Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 7. Maddesince olmayacak şekilde bir hayvanın öldürülmesini içeren her kanun ya da buna yol açan her karar yaşama karşı işlenmiş suç kapsamındadır.Yukarıdaki bilgiler ışığında ilgili yönetmelik hükmünün YASAYLA, ULUSLAR ARASI ANLAŞMALARLA VE HATTA İNSAN OLMAKTAN KAYNAKLANAN VİCDANİ YÜKÜMLÜLÜKLERLE ÇELİŞTİĞİ ORTADADIR. Bu sebeple gerekli değişikliğin yapılmasını talep ederim.

Unutmayın eğer yarın bir kedi ya da köpek bagajda seyahat etmeye çalışırken havasızlıktan ölürse bu bizim yüzümüzden ve eğer yine yarın bir kedi ya da köpek sahibinin yanında koltukta seyahat edebilirse de bu bizim sayemizde!

10 ocak 2020 editi: Zafer bizim, bu yazının sonunda hazırladığımız ve 1 senedir gönderdiğimiz dilekçeler sayesinde artık otobüslerde insanların yanında evcil hayvanlar olması serbest!!!